دندان‌های کودکان، نقشی فراتر از جویدن غذا دارند. این دندان‌ها برای درست صحبت کردن، لبخندی زیبا و حتی رشد مناسب استخوان‌های فک بسیار مهم هستند. یکی از مشکلات رایجی که والدین با آن مواجه می‌شوند، شکستن دندان کودک است.
این اتفاق ممکن است هنگام زمین خوردن، بازی‌های پرتحرک یا حتی گاز زدن اجسام سخت رخ دهد. در نگاه اول شاید بی‌اهمیت به نظر برسد، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند پیامدهای جدی مانند عفونت یا آسیب به دندان‌های دائمی داشته باشد.
فعالیت زیاد و روحیه کنجکاو کودکان باعث می‌شود همیشه در معرض خطر آسیب‌های دندانی باشند. کافی است کودک هنگام بازی در حیاط یا پارک تعادلش را از دست بدهد و زمین بخورد تا احتمال آسیب به دندان‌ها پیش بیاید.
گاهی نیز در ورزش‌های گروهی مانند فوتبال، برخورد توپ یا ضربه‌ی ناگهانی به صورت می‌تواند منجر به شکستن دندان شود. از سوی دیگر، دندان‌های شیری ساختاری ظریف‌تر از دندان‌های دائمی دارند و همین امر احتمال شکستگی را بیشتر می‌کند.
همه‌ی شکستگی‌ها شبیه به هم نیستند. گاهی تنها لبه دندان کمی لب‌پر می‌شود و کودک حتی درد زیادی احساس نمی‌کند. در برخی موارد اما ترک به لایه‌های زیرین مینا می‌رسد و هنگام خوردن غذاهای سرد یا گرم درد ایجاد می‌کند. شکستگی‌های شدیدتر می‌توانند به عصب دندان برسند و با خونریزی و درد زیاد همراه باشند. حتی ممکن است ریشه دندان آسیب ببیند؛ حالتی که در ظاهر چندان مشخص نیست اما بسیار خطرناک است و نیاز فوری به درمان دارد.
وقتی کودک با چنین آسیبی روبه‌رو می‌شود، اولین واکنش والدین بسیار تعیین‌کننده است. آرام کردن کودک و کاهش استرس او اولویت دارد. پس از آن می‌توان دهان را با آب ولرم شست‌وشو داد تا خونریزی کنترل شود. اگر تکه‌ای از دندان جدا شده باشد، بهتر است آن را پیدا کنید و داخل شیر یا سرم فیزیولوژی قرار دهید تا دندانپزشک بتواند بررسی کند.
نکته مهم این است که حتی در صورت جزئی بودن آسیب، مراجعه به دندانپزشک را پشت گوش نیندازید. در چنین شرایطی مراجعه به متخصصی مانند دکتر کدخدایی در تهران که تجربه بالایی در درمان دندان‌های آسیب‌دیده کودکان دارد، می‌تواند بهترین تصمیم باشد.
بسیاری از والدین تصور می‌کنند چون دندان شیری دیر یا زود می‌افتد، نیاز به ترمیم آن وجود ندارد. این باور اشتباه است. یک دندان شکسته می‌تواند زمینه‌ساز عفونت شود یا به جوانه‌ی دندان دائمی زیر آن آسیب بزند. از طرفی، ظاهر لبخند کودک هم اهمیت دارد.
کودکی که دندان جلویش شکسته باشد، ممکن است هنگام خندیدن خجالت بکشد و همین موضوع اعتمادبه‌نفس او را کاهش دهد. در این مواقع مشورت با دندانپزشکان متخصص کودکان، مثل دکتر کدخدایی، می‌تواند والدین را در انتخاب بهترین روش درمان راهنمایی کند.
شیوه درمان به شدت شکستگی بستگی دارد. اگر آسیب سطحی باشد، دندانپزشک معمولاً با مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) آن را ترمیم می‌کند. در مواردی که عصب دندان آسیب دیده باشد، احتمالاً نیاز به درمان ریشه وجود دارد تا دندان تا زمان افتادن طبیعی حفظ شود. گاهی نیز برای محافظت از دندانی که به شدت آسیب دیده، از روکش استفاده می‌شود.
در بدترین حالت، اگر دندان قابل نگهداری نباشد، کشیدن آن انجام می‌شود. در چنین شرایطی دندانپزشک معمولاً از وسیله‌ای به نام «فضا نگهدار» استفاده می‌کند تا جای دندان خالی بماند و دندان‌های کناری به سمت آن حرکت نکنند. انتخاب بهترین روش درمانی برای هر کودک نیازمند تجربه است و دندانپزشکی مانند دکتر کدخدایی می‌تواند در این زمینه بهترین راهکار را ارائه دهد.
لبخند کودکان یکی از زیباترین جلوه‌های دوران کودکی است. وقتی دندان جلویی می‌شکند، کودک ممکن است از خندیدن یا صحبت کردن در جمع خودداری کند. این مسئله در سنین مدرسه اهمیت بیشتری پیدا می‌کند، زیرا روابط اجتماعی و اعتمادبه‌نفس در حال شکل‌گیری است. به همین دلیل درمان سریع و ترمیم زیبایی دندان نه‌تنها از نظر پزشکی، بلکه از نظر روانی نیز اهمیت زیادی دارد.
پس از درمان، مراقبت والدین نقش کلیدی دارد. کودک باید مدتی از خوردن خوراکی‌های سفت مانند آجیل یا آب‌نبات خودداری کند. مسواک زدن با برس نرم توصیه می‌شود تا آسیبی به ناحیه درمان‌شده وارد نشود. همچنین بهتر است والدین وضعیت دندان را زیر نظر داشته باشند و در صورت مشاهده علائمی مثل درد، تورم یا تغییر رنگ دندان، دوباره به دندانپزشک مراجعه کنند.
هرچند نمی‌توان همه اتفاقات را پیش‌بینی کرد، اما رعایت چند نکته می‌تواند احتمال آسیب را کاهش دهد. آموزش به کودک برای استفاده نکردن از دندان به‌عنوان ابزار، بسیار مهم است. استفاده از کلاه ایمنی و محافظ دندان هنگام ورزش‌های پرخطر هم کمک‌کننده خواهد بود. ا
ز سوی دیگر، تغذیه سالم شامل مواد غذایی سرشار از کلسیم و ویتامین D به تقویت ساختار دندان‌ها کمک می‌کند. مراجعه دوره‌ای به دندانپزشک نیز راهی برای تشخیص زودهنگام مشکلات و پیشگیری از آسیب‌های جدی است.
در برخی موارد، تأخیر در مراجعه می‌تواند وضعیت را بدتر کند. اگر کودک دچار درد شدید، خونریزی غیرقابل کنترل یا تغییر رنگ دندان شود، باید بدون معطلی به دندانپزشک مراجعه کرد. همین‌طور در صورتی که لثه یا صورت متورم شود یا دندان‌های کناری نیز دچار لق شدگی شوند، درمان فوری ضروری خواهد بود.
بسیاری از والدین تجربه‌ی مشابه دارند. مادر کودکی تعریف می‌کرد که پسرش هنگام بازی در پارک زمین خورد و دندان جلویش شکست. او در ابتدا فکر کرد مشکل مهمی نیست، اما چند هفته بعد دندان سیاه شد و عفونت ایجاد کرد. در مقابل، پدر دیگری بلافاصله بعد از شکستن دندان فرزندش به دندانپزشک مراجعه کرد و توانست دندان را به‌طور کامل نجات دهد. این مثال‌ها نشان می‌دهد که سرعت عمل در چنین حوادثی اهمیت فراوانی دارد.
مطب دندانپزشکی برای بسیاری از کودکان محیطی استرس‌زا است. والدین باید با آرامش، توضیح ساده و حتی آوردن اسباب‌بازی مورد علاقه کودک، ترس او را کاهش دهند. همراهی نزدیک والدین می‌تواند تجربه‌ی درمان را برای کودک قابل‌تحمل‌تر کند و مانع از ایجاد خاطرات منفی از دندانپزشکی شود.
هزینه‌ها بسته به نوع درمان و شدت آسیب متفاوت است. ترمیم‌های ساده معمولاً هزینه‌ی کمتری دارند، اما درمان‌های پیشرفته‌تر مثل روکش یا عصب‌کشی گران‌تر خواهند بود. البته ارزش سلامت و لبخند کودک بسیار بیشتر از هزینه‌ای است که برای درمان پرداخت می‌شود. بی‌توجهی به درمان می‌تواند هزینه‌های بیشتری در آینده به همراه داشته باشد.
شکستن دندان کودک موضوعی نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد. حتی اگر شکستگی کوچک باشد، باید توسط دندانپزشک بررسی شود. اقدامات اولیه والدین، مراجعه سریع به متخصص و مراقبت‌های بعد از درمان همگی نقش تعیین‌کننده‌ای در حفظ سلامت و زیبایی دندان‌های کودک دارند. در این مسیر، همراهی یک متخصص باتجربه مانند دکتر کدخدایی می‌تواند خیال والدین را از بابت انتخاب درست و درمان مطمئن آسوده کند.
دندان‌های کودک بسیار حساس بوده و تحت عوامل مختلف آسیب می‌بیند. از این رو والدین بایستی در زمان‌های مناسب با مراجعه به دندانپزشک، دندان‌های کودکان خود را معاینه کرده و از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل کنند. همچنین مراجعه به موقع به دندانپزشک باعث می‌شود تا در صورت بروز هر گونه مشکل در دندان‌های کودک، نسبت به دمان آن اقدام شود. به همین دلیل نیز والدین بایستی برنامه ریزی مناسبی برای زمان مراجعه کودک به دندانپزشک داشته باشند.
برای جلوگیری از ترس کودک از دندانپزشکی، مراجعه به موقع (قبل از 3 سالگی) و انجام معاینات دوره‌ای بسیار مهم است. این معاینات که بیشتر جنبه پیشگیری دارند، به کاهش احتمال مشکلات دندانی و نیاز به درمان کمک می‌کنند. در صورتی که جلسات معاینه با تشویق و تقویت روانی مثبت از سوی دندانپزشک و والدین همراه باشد، ذهنیت کودک نسبت به دندانپزشکی بهبود می‌یابد. برخی کودکان ممکن است از دندانپزشکی بترسند، بنابراین آشنایی تدریجی و ایجاد فضایی آرام و مثبت می‌تواند از ترس آن‌ها جلوگیری کند. در ادامه به راه‌های جلوگیری از این ترس می‌پردازیم.
سلامت و بهداشت دهان و دندان از مهم‌ترین جنبه‌های سلامت عمومی است که متأسفانه در کشور ما، به‌ویژه در سال‌های ابتدایی زندگی، آن‌طور که باید مورد توجه قرار نمی‌گیرد. بسیاری از مشکلات جدی دهان و دندان در بزرگسالی، ریشه در عدم مراقبت و رسیدگی مناسب از دوران کودکی دارد؛ اما یکی از چالش‌های مهم در این مسیر، ترس و اضطراب کودکان از محیط دندانپزشکی است که مانعی بزرگ برای مراجعه منظم و درمان‌های به‌موقع محسوب می‌شود. همین موضوع باعث شده والدین به دنبال بهترین دندانپزشک کودک در تهران باشند تا با آرامش خاطر، سلامت دهان و دندان فرزندشان را تضمین کنند.
دکتر فاطمه کدخدائی، فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی یکی از با تجربه ترین متخصصین در زمینه خدمات دندانپزشکی کودکان می باشند. ایشان پس از گذراندن دوره طرح دندانپزشکی، در آزمون ورودی تخصصی شرکت نموده و در رشته کودکان شهر تهران پذیرفته شدند. دکتر کدخدائی پس از گذراندن دوره تخصصی سهساله و موفقیت در اخذ بورد تخصصی، به عنوان هیأت علمی در دانشگاه بقیةالله تهران مشغول به تدریس هستند.
