بسیاری از والدین نگرانی‌هایی بسیار درباره درد و ناراحتی‌های دوران رویش دندان کودک خود دارند. این مرحله که معمولاً با شروع رشد اولین دندان‌ها همراه است، باعث ناآرامی، بی‌قراری و گاهی بی‌اشتهایی کودک می‌شود. رویش دندان‌ها که به آن "teething" گفته می‌شود، یکی از مراحل مهم رشد کودک بوده ولی با علائمی مثل قولنج، التهاب لثه و تغییر در رفتار کودک همراه است. آشنایی با این علائم به والدین کمک می‌کند بهتر بتوانند این دوران را مدیریت کنند و آرامش کودک را حفظ نمایند.
روند رشد دندان‌های نوزاد معمولاً بین ۴ تا ۷ ماهگی آغاز می‌شود. در این مدت، کودک ممکن است در سال اول زندگی خود یک تا چهار دندان داشته باشد. با این حال، زمان دقیق رویش دندان در نوزادان می‌تواند متفاوت باشد؛ اولین دندان‌های برخی کودکان کمی دیرتر، حدود ۶ ماهگی، رشد می‌کند و برخی ممکن است تا ۲ سالگی فقط چند دندان داشته باشند.
متخصصان اطفال تاکید می‌کنند که زمان شروع دندان درآوردن در نوزادان به عوامل ژنتیکی و وراثتی بستگی دارد و سرعت رشد دندان‌ها در هر کودک می‌تواند متفاوت باشد. برخی نوزادان ممکن است دندان درآوردن را تا سن ۱۲ تا ۱۴ ماهگی به تعویق بیندازند که این موضوع معمولاً جای نگرانی ندارد و کاملاً طبیعی است.
رویش دندان نوزاد یکی از مراحل طبیعی رشد کودک است که معمولاً از حدود ۶ ماهگی شروع می‌شود و با وجود اینکه برای بسیاری از کودکان این فرآیند بدون درد و مشکل خاصی طی می‌شود، برای برخی دیگر می‌تواند با ناراحتی و درد همراه باشد.
شناخت علائم دندان درآوردن به والدین کمک می‌کند تا بهتر بتوانند این دوران حساس را برای کودک خود آسان‌تر کرده و از روش‌های مناسب برای کاهش درد و ناراحتی استفاده کنند. در ادامه به طور مفصل هر یک از نشانه‌های دندان درآوردن نوزاد را توضیح می‌دهیم.
یکی از بارزترین علائم رویش دندان، علاقه شدید نوزاد به گاز گرفتن وسایل مختلف است. وقتی دندان‌ها از لثه شروع به بیرون آمدن می‌کنند، فشار و التهاب در ناحیه لثه باعث ایجاد درد و ناراحتی می‌شود. برای کاهش این فشار، کودک تمایل دارد اشیاء سفت و محکم را گاز بگیرد تا درد لثه‌هایش تسکین یابد. به همین دلیل اسباب‌بازی‌های مخصوصی با جنس نرم و مناسب برای گاز گرفتن طراحی شده‌اند که می‌توانند کمک زیادی به کاهش درد کنند و از آسیب دیدن لثه جلوگیری کنند.
علاوه بر گاز گرفتن، نوزاد ممکن است تمایل بیشتری به مکیدن انگشتان خود یا اشیاء دیگر نشان دهد. این رفتار نیز نوعی واکنش طبیعی برای آرام کردن درد لثه است. مکیدن باعث ایجاد فشار ملایم روی لثه‌ها می‌شود که می‌تواند تا حدی درد را کاهش داده و به نوزاد احساس آرامش بدهد. والدین باید دقت کنند که وسایلی که کودک برای مکیدن استفاده می‌کند، تمیز و ایمن باشند تا خطر ابتلا به عفونت‌ها کاهش یابد.
یکی از نشانه‌های مهم دندان درآوردن کاهش اشتهای کودک است. به دلیل التهاب و درد ناحیه لثه، کودکان معمولاً کمتر تمایل به خوردن و نوشیدن دارند و ممکن است به طور کلی بی‌میلی نشان دهند. این کاهش اشتها طبیعی است، اما اگر ادامه پیدا کند و کودک وزن اضافه نکند یا علائم دیگری مانند بی‌حالی شدید داشته باشد، حتماً باید با پزشک یا دندانپزشک مشورت شود تا مطمئن شوید که علت دیگری در کار نیست.
یکی دیگر از نشانه‌های قابل توجه دندان درآوردن، افزایش ترشح بزاق و آبریزش دهان است. این افزایش بزاق به دلیل تحریک لثه و آماده شدن برای بیرون آمدن دندان‌ها بوده و همچنین کمک می‌کند تا لثه لغزنده شود و دندان راحت‌تر بتواند از آن عبور کند. البته این حالت ممکن است باعث شود که لباس‌ها و پوست اطراف دهان کودک مرطوب شود و نیاز به مراقبت و تعویض لباس بیشتر باشد.
ترشح زیاد بزاق و ماندن آن روی پوست صورت کودک می‌تواند باعث تحریک پوست و ایجاد قرمزی، التهاب و حتی جوش‌های ریز در اطراف دهان شود. این التهاب پوست به خاطر خشکی بزاق خشک شده و اصطکاک مداوم ایجاد می‌شود. برای پیشگیری از این مشکل، توصیه می‌شود بزاق اضافی را به‌طور مرتب با دستمال نرم و مرطوب پاک کنید و از کرم‌های محافظ پوست مخصوص کودکان استفاده نمایید.
در هنگام دندان درآوردن، لثه‌ها متورم و قرمز می‌شوند؛ چرا که دندان باید از لثه بیرون بیاید و این فرایند ایجاد التهاب و درد در ناحیه لثه را در پی دارد. متورم شدن لثه‌ها یکی از نشانه‌های واضح است که به والدین هشدار می‌دهد کودک در این مرحله حساس قرار دارد و ممکن است نیاز به مراقبت و توجه بیشتری داشته باشد. لمس ملایم لثه‌ها و استفاده از کمپرس سرد می‌تواند به کاهش تورم و درد کمک کند.
گاهی اوقات کودکان برای کاهش درد ناشی از رویش دندان، گونه‌ها یا حتی گوش‌های خود را می‌مالند یا فشار می‌دهند. این رفتار نوعی واکنش به درد لثه است که کودک با فشار دادن نواحی نزدیک به محل درد می‌خواهد آن را کاهش دهد. این علامت می‌تواند به والدین کمک کند تا بفهمند کودک ناراحت است و باید به او توجه بیشتری کنند.
درد و ناراحتی ناشی از دندان درآوردن می‌تواند موجب بی‌قراری کودک شود و نتواند خواب راحت و کافی داشته باشد. بی‌خوابی و خستگی مفرط نشانه‌ای است که والدین نباید آن را نادیده بگیرند؛ چرا که خواب ناکافی ممکن است باعث تحریک‌پذیری و بی‌قراری بیشتر کودک شود. ایجاد محیط آرام و استفاده از روش‌های تسکین دهنده می‌تواند به بهبود خواب کودک کمک کند.
در برخی موارد، کودک هنگام دندان درآوردن ممکن است کمی تب کند که معمولاً تب خفیف و کوتاه مدت بوده و معمولاً بالاتر از ۳۷ درجه نمی‌رود. این تب ناشی از التهاب و واکنش بدن به فرآیند دندان درآوردن است. با این حال، اگر تب کودک بالاتر از ۳۷ درجه و بیش از ۲۴ ساعت ادامه پیدا کند، این موضوع غیرعادی است و والدین باید حتماً به پزشک مراجعه کنند؛ زیرا ممکن است علت تب بیماری دیگری باشد.
رویش دندان نوزاد مرحله‌ای طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است که با شناخت درست علائم آن می‌توان به کودک کمک کرد تا این دوران را با کمترین ناراحتی پشت سر بگذارد. مراقبت‌های مناسب، استفاده از اسباب‌بازی‌های مخصوص و توجه به سلامت کودک، نقش مهمی در تسکین درد و آرامش کودک در این دوران دارد. اگر هر یک از علائم به شدت بروز کرد یا با مشکلات جدی‌تری همراه بود، حتماً باید از کمک پزشک بهره‌مند شد.
در مطب تخصصی دندانپزشکی کودکان دکتر فاطمه کدخدائی، درمان‌های مرتبط با رویش دندان در کودکان با رویکردی علمی و در محیطی شاد و کودکانه انجام می‌شود. این مرکز با طراحی ویژه برای گروه سنی کودک و نوجوان، به‌ویژه در دوران رویش دندان‌های دائمی، خدماتی مانند ترمیم دندان‌های شیری و دائمی، فلورایدتراپی، فیشور سیلانت، درمان ریشه دندان‌های شیری و روکش دندان شیری را ارائه می‌دهد.
برای کاهش ترس و اضطراب کودکان، از روش‌های آرامبخشی و سدیشن استفاده می‌شود تا تجربه‌ای مثبت و بدون استرس برای کودک فراهم گردد. دکتر کدخدائی با بهره‌گیری از بورد تخصصی و عضویت در هیئت علمی دانشگاه بقیه‌الله، همراه با تیمی مجرب و خوش‌برخورد، در محیطی جذاب و مناسب، به درمان کودکان می‌پردازند. این مرکز با دسترسی آسان در خیابان ملاصدرا، روبه‌روی بیمارستان بقیه‌الله، موقعیت مکانی مناسبی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت، می‌توانید به وب‌سایت رسمی مطب مراجعه کنید.
رویش دندان کودکان نشانه‌ای از سلامت و تکامل آن‌هاست. با صبر و مراقبت مناسب، این دوران گذرا را با آرامش پشت سر بگذارید و به لبخند زیبای کودک خود دلگرم باشید. این لحظات، بخشی از سفر شگفت‌انگیز رشد و نمو کودک شما هستند.
یکی از باورهای نادرست درباره دندان‌های شیری، این است که آن‌ها ریشه ندارند. این تصور به این دلیل شکل گرفته که هنگام افتادن دندان‌های شیری، تنها تاج آن‌ها دیده می‌شود و اثری از ریشه دندان شیری باقی نمی‌ماند؛ اما در واقع، دندان‌های شیری مانند دندان‌های دائمی دارای ریشه هستند. با این تفاوت که پیش از افتادن، ریشه آن‌ها به تدریج توسط بدن جذب شده و از بین می‌رود. در این مطلب به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم که چرا این اتفاق می‌افتد. برای آگاهی بیشتر درباره این موضوع، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
پس از کشیدن دندان شیری، رعایت مراقبت‌های خاص ضروری است. برای مثال در ساعات اولیه، از خوردن غذاهای سفت و داغ پرهیز کنید، مایعات و غذاهای نرم مانند سوپ، پوره و ماست بخورید. تا چند روز از نی استفاده نکند تا از ایجاد فشار و خونریزی جلوگیری شود. رعایت بهداشت دهان، شست‌وشوی ملایم با آب نمک و پرهیز از دست‌کاری محل دندان ضروری است. در صورت درد، از مسکن تجویز‌شده توسط پزشک استفاده کنید. اگر خونریزی یا تورم ادامه داشت، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. در ادامه به نکات مهم بعد از کشیدن دندان شیری خواهیم پرداخت.
کشیدن زودهنگام دندان شیری می‌تواند منجر به مشکلات فکی و دندانی شود؛ بنابراین در اغلب موارد، حفظ و ترمیم دندان شیری با روش‌هایی مانند پر کردن دندان شیری انتخابی مناسب‌تر است. در ادامه، به بررسی دقیق‌تر این موضوع می‌پردازیم تا تصمیمی آگاهانه بگیرید.
دکتر فاطمه کدخدائی، فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی یکی از با تجربه ترین متخصصین در زمینه خدمات دندانپزشکی کودکان می باشند. ایشان پس از گذراندن دوره طرح دندانپزشکی، در آزمون ورودی تخصصی شرکت نموده و در رشته کودکان شهر تهران پذیرفته شدند. دکتر کدخدائی پس از گذراندن دوره تخصصی سهساله و موفقیت در اخذ بورد تخصصی، به عنوان هیأت علمی در دانشگاه بقیةالله تهران مشغول به تدریس هستند.
