برای جلوگیری از ترس کودک از دندانپزشکی، مراجعه به موقع (قبل از 3 سالگی) و انجام معاینات دوره‌ای بسیار مهم است. این معاینات که بیشتر جنبه پیشگیری دارند، به کاهش احتمال مشکلات دندانی و نیاز به درمان کمک می‌کنند. در صورتی که جلسات معاینه با تشویق و تقویت روانی مثبت از سوی دندانپزشک و والدین همراه باشد، ذهنیت کودک نسبت به دندانپزشکی بهبود می‌یابد. برخی کودکان ممکن است از دندانپزشکی بترسند، بنابراین آشنایی تدریجی و ایجاد فضایی آرام و مثبت می‌تواند از ترس آنها جلوگیری کند. در ادامه به راه‌های جلوگیری از این ترس می‌پردازیم.
یکی از مهم‌ترین اقدامات برای جلوگیری از ترس کودک از دندانپزشکی، آشنایی او با دندانپزشکی از سنین پایین است. والدین می‌توانند با ایجاد یک فضای مثبت و آرام در مورد دندانپزشکی صحبت کنند و اهمیت مراقبت از دندان‌ها را برای کودک توضیح دهند. این گفتگوها می‌توانند در قالب قصه‌ها یا بازی‌ها صورت گیرند، به طوری که کودک ترس نداشته باشد و دندانپزشکی را یک فعالیت عادی و مفید در نظر بگیرد. این آشنایی می‌تواند ترس‌ها و نگرانی‌های کودک را به تدریج کاهش دهد.
اولین مراجعه کودک به دندانپزشک باید در سنین ۲ تا ۳ سالگی انجام شود. این اولین تجربه می‌تواند تاثیر زیادی در شکل‌گیری نگرش کودک نسبت به دندانپزشکی داشته باشد. هدف از این ملاقات، بررسی سلامت دندان‌ها و لثه‌های کودک و همچنین آشنایی با محیط دندانپزشکی است. دندانپزشک باید به طور ملایم و بدون فشار، اصول بهداشت دهان و دندان را به کودک آموزش دهد. همچنین این ملاقات اولیه می‌تواند فرصتی باشد تا کودک با تجهیزات دندانپزشکی آشنا شود و احساس راحتی بیشتری پیدا کند. این تجربه مثبت اولیه از بروز ترس‌های بعدی جلوگیری می‌کند.
برای جلوگیری از ترس کودک از دندانپزشکی، انتخاب دندانپزشک کودک‌دوست اولین قدم مهم است. این نوع دندانپزشکان با تجربه و مهارت در برخورد با کودکان، از روش‌های خاصی برای کاهش اضطراب و ترس آنها استفاده می‌کنند. یکی از این روش‌ها، استفاده از محیطی جذاب و دوستانه بوده که با وسایل و تجهیزات رنگارنگ و کودکانه طراحی شده است.
همچنین، دندانپزشکان کودک‌دوست از تکنیک‌های روان‌شناختی مانند قصه‌گویی و بازی برای ایجاد ارتباط و اعتماد با کودک بهره می‌برند. با این روش‌ها، کودک احساس راحتی بیشتری می‌کند و در نتیجه ترس کمتری از مراجعه به دندانپزشک دارد. به علاوه، انجام جلسات آموزشی برای والدین جهت آشنایی با نحوه برخورد صحیح با کودکان قبل و بعد از مراجعه به دندانپزشکی می‌تواند کمک‌کننده باشد تا تجربه مثبت‌تری برای کودک رقم بخورد.
مهم است که قبل از مراجعه به دندانپزشک، با کودک خود در مورد این تجربه برای کاهش ترس کودک از دندانپزشکی صحبت کنید و به او توضیح دهید که قرار است چه اتفاقی بیفتد. این توضیحات باید به گونه‌ای باشد که کودک احساس آرامش کند و هیچ ترسی نداشته باشد. می‌توانید از روش‌های ساده و قابل فهم استفاده کرده و تجربه‌های خودتان یا افرادی که کودک به آنها اعتماد دارد را نیز مطرح کنید.
توضیح دادن مراحل درمان، مانند اینکه دندانپزشک چگونه از ابزارها استفاده می‌کند و هیچ‌کدام از آنها دردناک نخواهد بود، می‌تواند کودک را مطمئن کند. اگر کودک سوالاتی دارد، حتما به آنها پاسخ داده و اجازه دهید که احساسات و نگرانی‌هایش را بیان کند.
اگر کودک شما از دندانپزشک می‌ترسد، واکنش‌های مثبت شما می‌تواند به او برای کاهش ترس کودک از دندانپزشکی کمک کند. از رفتارهای حمایتی و تشویق‌آمیز استفاده کرده و کودک را برای پذیرش این تجربه تشویق کنید. هیچ‌گاه او را مجبور نکنید یا به خاطر ترسش، او را سرزنش نکنید.
برای مثال، می‌توانید با مثال‌های مثبت از مراجعات دندانپزشکی و نشان دادن اینکه این کار هیچ‌چیز ترسناکی ندارد، به کودک احساس امنیت بدهید. همچنین، اگر کودک دید که شما نیز نگران نیستید و رفتار آرامی دارید، می‌تواند از شما یاد بگیرد و اعتماد بیشتری پیدا کند. این حمایت‌ها باعث می‌شود کودک به دندانپزشک مراجعه کند و ترس‌هایش را پشت سر بگذارد.
بازی و قصه‌گویی می‌تواند ابزار موثری برای کاهش ترس کودک از دندانپزشک باشد. می‌توانید داستان‌هایی درباره شخصیت‌های محبوب کودک بسازید که تجربه‌ای مثبت از دندانپزشکی دارند. این داستان‌ها می‌توانند به کودک کمک کنند تا نگرانی‌های خود را کاهش دهد و به آنچه قرار است در مطب دندانپزشکی رخ دهد، نگاه مثبتی پیدا کند.
علاوه بر این، استفاده از اسباب‌بازی‌ها یا مدل‌های دندانپزشکی در خانه می‌تواند کودک را با ابزارهای دندانپزشکی آشنا کرده و ترس او را از محیط دندانپزشکی کمتر کند. این نوع آموزش غیرمستقیم به کودک کمک می‌کند تا با دندانپزشک و مراحل درمان ارتباط بهتری برقرار کند.
وقتی کودک نگرانی‌هایی درباره دندانپزشک دارد، مهم است که به احساسات او احترام بگذارید و به او اطمینان دهید که همه چیز تحت کنترل است. بسیاری از کودکان ممکن است نگران درد دندانپزشکی باشند یا حتی از صدا و دستگاه‌های مختلف ترس داشته باشند. بنابراین، بهتر بوده که قبل از مراجعه به دندانپزشک، با کودک صحبت کنید و به نگرانی‌های او گوش دهید.
برای مثال، اگر کودک از سوزن ترس دارد، می‌توانید به او بگویید که "سوزن مثل یک نیش زنبور کوچک است که خیلی سریع می‌آید و می‌رود و شما اصلاً درد زیادی حس نخواهید کرد." همچنین می‌توانید از داستان‌های مثبت و ساده استفاده کنید تا کودک را آرام کنید. به او بگویید که دندانپزشک افرادی دارد که همیشه برای کمک به دیگران آمده‌اند و کارشان این است که دندان‌ها را تمیز و سالم نگه دارند.
اگر کودک از صدای دستگاه‌ها یا ابزارهای دندانپزشکی می‌ترسد، می‌توانید قبل از مراجعه به مطب، صدای این دستگاه‌ها را با صدای ضبط‌شده یا از طریق ویدئو به کودک نشان دهید تا او با صدا آشنا شود. این آشنایی اولیه می‌تواند به کاهش ترس کمک کند.
همچنین، در طول درمان، می‌توانید به کودک توضیح دهید که هر صدا و دستگاه یک هدف خاص دارد و هیچ چیزی که باعث درد شدید شود، در این فرآیند وجود ندارد. مهم‌تر از همه، به کودک خود فرصت دهید تا سوالاتش را مطرح کند و پاسخ‌های آرام‌بخش و مثبت دریافت کند. این ارتباط باز و صادقانه به کودک کمک می‌کند تا احساس امنیت و راحتی بیشتری داشته باشد.
برای کاهش ترس کودک از دندانپزشکی، یکی از نکات بسیار مهم این بوده که تا جایی که ممکن است، دندانپزشک آشنای کودک را تغییر ندهید. تغییر دندانپزشک می‌تواند باعث ایجاد اضطراب و ترس بیشتری در کودک شود؛ زیرا او ممکن است به دلیل مواجهه با یک فرد جدید احساس ناامنی و بی‌اعتمادی کند.
از این رو، در انتخاب دندانپزشک برای کودک باید دقت زیادی داشته باشید. دندانپزشک باید نه تنها از مهارت‌های فنی لازم برخوردار باشد، بلکه باید با شخصیت و نیازهای کودک آشنا باشد و در برخورد با او صبر و حوصله نشان دهد. یک دندانپزشک حرفه‌ای می‌تواند به خوبی با کودک ارتباط برقرار کرده و محیطی آرام و دوستانه برای او ایجاد کند تا از ترس و اضطراب کودک در طول درمان کاسته شود.
همچنین، قبل از مراجعه به دندانپزشک، می‌توانید با کودک خود صحبت کنید و او را از مراحل درمان آگاه سازید تا از ایجاد تصورات غلط و ترس‌های بی‌مورد جلوگیری شود. در صورت امکان، می‌توانید اولین جلسه را برای آشنایی کودک با محیط دندانپزشکی و بدون انجام درمان‌های پیچیده تنظیم کنید تا او با فضای جدید راحت‌تر آشنا شود. این روش‌ها به کاهش ترس و استرس کودک در آینده کمک زیادی خواهند کرد.
برای کاهش ترس کودک از دندانپزشکی، آگاهی والدین و آماده‌سازی کودک اهمیت زیادی دارد. با معرفی دندانپزشکی به‌عنوان تجربه‌ای مثبت، استفاده از روش‌های آرامش‌بخش و توضیح مراحل درمان به زبان ساده، می‌توان ترس را کاهش داد. مطالعه و افزایش اطلاعات والدین نیز می‌تواند به مدیریت بهتر این ترس و ایجاد تجربه‌ای راحت‌تر برای کودک کمک کند. امیدواریم این نکات به شما در حل مشکل ترس کودک از دندانپزشکی کمک کند.
در دندانپزشکی دکتر فاطمه کدخدائی از تکنیک های سدیشن و آرامبخشی برای کودکان بهره گرفته می شود.
آیا صدای ساییدن دندان‌های کودکتان در خواب شما را نگران کرده است؟ دندان‌قروچه در کودکان عادتی ناخودآگاه و شایع در کودکان، می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی مانند استرس، مشکلات دندانی یا حتی دلایل پزشکی باشد. این عادت نه تنها می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند، بلکه کیفیت خواب کودک را نیز تحت تأثیر قرار دهد. در ادامه، به بررسی علل این رفتار و راهکارهای مؤثر برای درمان آن می‌پردازیم تا آرامش خواب کودکتان را بازگردانید.
دندان‌های کودک بسیار حساس بوده و تحت عوامل مختلف آسیب می‌بیند. از این رو والدین بایستی در زمان‌های مناسب با مراجعه به دندانپزشک، دندان‌های کودکان خود را معاینه کرده و از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل کنند. همچنین مراجعه به موقع به دندانپزشک باعث می‌شود تا در صورت بروز هر گونه مشکل در دندان‌های کودک، نسبت به دمان آن اقدام شود. به همین دلیل نیز والدین بایستی برنامه ریزی مناسبی برای زمان مراجعه کودک به دندانپزشک داشته باشند.
رسیدگی به بهداشت دندان و دهان اهمیت بسیار بالایی دارد. یکی از بهترین ابزاری که برای رعایت بهداشت دهان و دندان وجود دارد، نخ دندان است. این وسیله برای برای حفظ از سلامت دندان‌ها و جلوگیری از بیماری‌های لثه، بسیار مؤثر بوده و توصیه می‌شود که افراد استفاده از نخ دندان را در برنامه سلامت دهان و دندان خود قرار دهند. اما در این بین بسیاری از والدین با این سؤال روبه‌رو می‌شوند که آیا علاوه بر مسواک، لازم است تا کودکان آنها از نخ دندان هم استفاده کند؟ یا خیر؟ این سؤال اهمیت زیادی دارد زیرا نادیده گرفتن مراقبت‌های دندانی در سنین پایین می‌تواند به مشکلات جدی در آینده منجر شود.
دکتر فاطمه کدخدائی، فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی یکی از با تجربه ترین متخصصین در زمینه خدمات دندانپزشکی کودکان می باشند. ایشان پس از گذراندن دوره طرح دندانپزشکی، در آزمون ورودی تخصصی شرکت نموده و در رشته کودکان شهر تهران پذیرفته شدند. دکتر کدخدائی پس از گذراندن دوره تخصصی سهساله و موفقیت در اخذ بورد تخصصی، به عنوان هیأت علمی در دانشگاه بقیةالله تهران مشغول به تدریس هستند.
