دندان کوسه ای زمانی شکل می‌گیرد که دندان‌های دائمی به‌جای جایگزینی دندان‌های شیری، پشت یا جلوی آن‌ها رشد می‌کنند و باعث ایجاد دو ردیف دندان می‌شوند. این وضعیت معمولاً در کودکان بین ۵ تا ۷ سال هنگام رویش دندان‌های جلویی پایین دیده می‌شود. دلیل اصلی آن، قرار نگرفتن صحیح جوانه دندان دائمی زیر دندان شیری است. در اغلب موارد، این مشکل خودبه‌خود برطرف می‌شود؛ اما اگر دندان شیری لق نشده یا درد ایجاد شود، ممکن است نیاز به کشیدن دندان شیری توسط دندانپزشک باشد.
دندان کوسه ای در کودکان به وضعیتی گفته می‌شود که در آن دندان دائمی پیش از افتادن دندان شیری، شروع به رشد می‌کند و در نتیجه، به‌جای اینکه در جایگاه طبیعی خود در لثه ظاهر شود، پشت دندان شیری بیرون می‌زند. این حالت باعث ایجاد دو ردیف دندان در دهان کودک می‌شود، درست مانند دهان کوسه‌ها که چندین ردیف دندان دارند؛ به همین دلیل به آن «دندان کوسه‌ای» گفته می‌شود. این پدیده معمولاً در دوران افتادن دندان‌های شیری و رویش دندان‌های دائمی، به‌ویژه در ناحیه دندان‌های جلویی فک پایین، مشاهده می‌شود.
اگرچه در بیشتر موارد دندان شیری پس از مدتی لق شده و می‌افتد، اما گاهی اوقات نیاز به مراجعه به دندانپزشک برای کشیدن آن وجود دارد تا فضای لازم برای رشد صحیح دندان دائمی فراهم شود. والدین با مشاهده چنین حالتی نباید نگران شوند، اما پیگیری و معاینه دندانپزشکی جهت جلوگیری از مشکلات ارتودنسی آینده ضروری است.
دندان‌های کوسه‌ای در کودکان به دلایل مختلفی بوجود می‌آیند. در ادامه به بررسی کامل هر کدام از دلایل رایج دندان کوسه ای خواهیم پرداخت:
اگر دندان‌های کوسه‌ای در کودکان درمان نشوند، باعث عوارض بسیاری می‌شوند. در ادامه به بررسی کامل هر کدام از عوارض دندان کوسه ای خواهیم پرداخت:
بهترین روش برای اصلاح دندان کوسه ای چیست؟ پاسخ این سوال بستگی به شدت وضعیت و شرایط اختصاصی هر کودک دارد. در ادامه، دو مسیر اصلی برای درمان این عارضه شرح داده شده است:
در بسیاری از موارد، به‌ویژه زمانی که دندان‌های شیری شروع به لق شدن کرده‌اند یا نشانه‌هایی از افتادن آن‌ها دیده می‌شود، نیازی به مداخله پزشکی فوری نیست. والدین می‌توانند با مشورت دندانپزشک، مدتی صبر کنند تا دندان‌های شیری به طور طبیعی بیفتند. اغلب، پس از افتادن دندان شیری، دندان دائمی به‌مرور به موقعیت مناسب خود حرکت کرده و مشکل برطرف می‌شود.
اگر دندان شیری هنوز کاملاً محکم سر جای خود باقی مانده و هیچ نشانه‌ای از افتادن ندارد، یا اگر رشد دندان دائمی به نحوی بوده که ممکن است باعث شلوغی یا نامرتبی دندان‌ها در آینده شود، مداخله حرفه‌ای دندانپزشک ضروری خواهد بود. این مداخله ممکن است شامل گزینه‌های زیر باشد:
دندان‌های کوسه‌ای معمولاً نگران‌کننده نیستند، اما تشخیص زودهنگام و پیگیری منظم توسط دندانپزشک کودکان می‌تواند از بروز مشکلات جدی در آینده جلوگیری کند. اگر متوجه شدید که دندان دائمی کودک در حال رشد است ولی دندان شیری هنوز محکم سر جایش قرار دارد، بهتر است هرچه سریع‌تر با دندانپزشک مشورت کنید. گاهی اوقات تنها یک معاینه ساده می‌تواند مسیر درمان را به شکل بهتری مشخص کند.
دندان کوسه ای در کودکان موضوعی است که نیاز به رسیدگی تخصصی دارد. این عارضه اگر به‌موقع درمان نشود، می‌تواند باعث نامرتبی دندان‌ها و مشکلات دهانی شود. از آنجا که درمان مشکلات دندانی کودکان نیازمند مهارت، صبر و تجربه بالاست، مراجعه به یک مطب دندانپزشکی معتبر و متخصص در زمینه دندانپزشکی کودکان اهمیت زیادی دارد. برای سلامت دهان و دندان فرزندتان، انتخاب دندانپزشک مناسب را جدی بگیرید.
دندان‌های کودک بسیار حساس بوده و تحت عوامل مختلف آسیب می‌بیند. از این رو والدین بایستی در زمان‌های مناسب با مراجعه به دندانپزشک، دندان‌های کودکان خود را معاینه کرده و از صحت و سلامت آن اطمینان حاصل کنند. همچنین مراجعه به موقع به دندانپزشک باعث می‌شود تا در صورت بروز هر گونه مشکل در دندان‌های کودک، نسبت به دمان آن اقدام شود. به همین دلیل نیز والدین بایستی برنامه ریزی مناسبی برای زمان مراجعه کودک به دندانپزشک داشته باشند.
یکی از باورهای نادرست درباره دندان‌های شیری، این است که آن‌ها ریشه ندارند. این تصور به این دلیل شکل گرفته که هنگام افتادن دندان‌های شیری، تنها تاج آن‌ها دیده می‌شود و اثری از ریشه دندان شیری باقی نمی‌ماند؛ اما در واقع، دندان‌های شیری مانند دندان‌های دائمی دارای ریشه هستند. با این تفاوت که پیش از افتادن، ریشه آن‌ها به تدریج توسط بدن جذب شده و از بین می‌رود. در این مطلب به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم که چرا این اتفاق می‌افتد. برای آگاهی بیشتر درباره این موضوع، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
برای جلوگیری از ترس کودک از دندانپزشکی، مراجعه به موقع (قبل از 3 سالگی) و انجام معاینات دوره‌ای بسیار مهم است. این معاینات که بیشتر جنبه پیشگیری دارند، به کاهش احتمال مشکلات دندانی و نیاز به درمان کمک می‌کنند. در صورتی که جلسات معاینه با تشویق و تقویت روانی مثبت از سوی دندانپزشک و والدین همراه باشد، ذهنیت کودک نسبت به دندانپزشکی بهبود می‌یابد. برخی کودکان ممکن است از دندانپزشکی بترسند، بنابراین آشنایی تدریجی و ایجاد فضایی آرام و مثبت می‌تواند از ترس آن‌ها جلوگیری کند. در ادامه به راه‌های جلوگیری از این ترس می‌پردازیم.
دکتر فاطمه کدخدائی، فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی یکی از با تجربه ترین متخصصین در زمینه خدمات دندانپزشکی کودکان می باشند. ایشان پس از گذراندن دوره طرح دندانپزشکی، در آزمون ورودی تخصصی شرکت نموده و در رشته کودکان شهر تهران پذیرفته شدند. دکتر کدخدائی پس از گذراندن دوره تخصصی سهساله و موفقیت در اخذ بورد تخصصی، به عنوان هیأت علمی در دانشگاه بقیةالله تهران مشغول به تدریس هستند.
