دندان‌های شیری نقش حیاتی در سلامت دندان‌های دائمی دارند. این دندان‌ها علاوه‌بر حفظ فضای مورد نیاز برای رویش دندان‌های دائمی، در جویدن صحیح مواد غذایی و صحبت کردن واضح کودک نیز تاثیر زیادی دارند. رعایت بهداشت دهان و دندان می‌تواند از پوسیدگی، عفونت و سایر آسیب‌های دندانی پیشگیری کند. با این حال، در مواردی که پوسیدگی به‌حدی عمیق شود که به پالپ (مغز دندان) برسد، ممکن است درمان‌های تخصصی مانند عصب‌کشی ضروری باشد.
تصوری که برخی از والدین در مورد دندان‌های شیری دارند این است که دندان شیری یک دندان موقتی است و در نهایت می‌افتد و جای خود را به دندان دائمی می‌دهد؛ بنابراین نیاز به درمان یا حتی مراقبت هم ندارند. در حالی که این تصور کاملاً نادرست می‌باشد و می‌تواند پیامدهای جبران‌ناپذیری برای سلامت دهان و دندان کودک به همراه داشته باشد. دندان شیری نقش بسیار مهمی در رشد کودک، صحبت کردن صحیح و جویدن دارد؛ همچنین می‌تواند راهنمای دندان دائمی برای رویش درست باشد.
در صورتی که دندان شیری دچار پوسیدگی عمیق یا آسیب شود و درمان نشود ممکن است عفونت دندان به بافت‌های اطراف گسترش یابد و موجب درد یا تورم شود، همچنین ممکن است به جوانه دندان دائمی آسیب بزند و حتی بر سلامت کلی کودک تاثیر بگذارد. بنابراین، دندان‌های شیری نه تنها نیاز به مراقبت روزانه دارند، بلکه در صورت بروز مشکل، باید جدی گرفته شده و به موقع درمان شوند. یکی از درمان‌های مهم در این شرایط، عصب کشی دندان شیری است که به حفظ دندان تا زمان افتادن طبیعی آن کمک می‌کند. این مداخله درمانی، از به وجود آمدن مشکلات جدی‌تر همچون بی‌نظمی دندان‌ها و اختلالات فکی در آینده جلوگیری می‌کند.
تشخیص دقیق و انتخاب روش درمان مناسب تنها با مراجعه به دندانپزشک امکان‌پذیر است. اما در ادامه، برخی از علائمی را بررسی می‌کنیم که می‌توانند نشان‌دهنده نیاز به عصب‌کشی دندان شیری باشند.
وجود پوسیدگی‌های عمیق: زمانی که پوسیدگی عمیق بوده و به پالپ یا بافت‌های داخلی آسیب رسیده باشد در این صورت عصب دندان دچار التهاب می‌شود و ممکن است عفونت کند. در این صورت عصب کشی دندان شیری ضرورت پیدا می‌کند.
درد شدید و مداوم: درد دندان شیری از مشکلات رایج در کودکان می‌باشد که به ویژه در شب و یا هنگام جویدن درد باعث اذیت شدن کودک می‌شود. در این وضعیت احتمال آسیب به عصب دندان وجود دارد. درد در واقع یک علامتی است که بیان می‌کند احتمال عفونت در دندان شیری وجود دارد. در این وضعیت نیز با مراجعه به دندان پزشک احتمالاً به عصب کشی دندان شیری نیاز باشد.
ایجاد آبسه یا تورم لثه: عفونت گاهی باعث می‌شود در اطراف دندان آبسه یا تورم در لثه ایجاد شود. این علامت به وضوح خبر از این می‌دهد که دندان کودک برای جلوگیری از انتشار بیشتر عفونت، نیاز به عصب کشی دارد.
حساسیت شدید به گرما و سرما: گاهی کودکان ممکن است هنگام خوردن خوراکی‌های گرم یا سرد احساس درد داشته باشند. این حس ممکن است حتی بعد از جویدن نیز ادامه داشته باشد. این مورد نیز از نشانه‌های آسیب به دندان می‌باشد که نیاز به درمان خواهد داشت. این مدل از حساسیت‌ها با عصب کشی دندان شیری رفع می‌شود.
تغییر رنگ دندان: یکی از دیگر از شایع‌ترین مواردی که در دندان اکثر کودکان مشاهده می‌شود تغییر رنگ غیر طبیعی دندان به رنگ تیره یا خاکستری می‌باشد. این تغییر رنگ نیز همانند سایر عوامل ذکرشده، می‌تواند یکی از نشانه‌های آسیب به پالپ دندان باشد. با عصب کشی دندان شیری این مشکل نیز حل خواهد شد.
آسیب یا شکستگی دندان: دندان شیری کودکان، ممکن است به دلایل مختلفی دچار شکستگی شدید شود که به پالپ دندان آسیب برساند، این شکستگی‌ها علاوه بر اینکه با درد همراه هستند می‌تواند باعث بروز عفونت نیز شود که برای حفظ دندان دندان شکسته نیاز به عصب کشی دندان شیری وجود خواهد داشت.
از بخش قبلی می‌توان این نتیجه را گرفت که اگر پوسیدگی دندان عمیق بوده و به مغز دندان یا پالپ برسد، عصب‌کشی دندان شیری ضرورت خواهد داشت. پالپ دندان که حاوی عصب‌ها و رگ‌های خونی است، در صورت عفونت می‌تواند باعث درد شدید، آبسه و حتی آسیب به ساختارهای اطراف شود. بر خلاف تصور عموم که دندان‌های شیری را موقتی می‌دانند و اهمیت چندانی به حفظ آن‌ها نمی‌دهند، عصب‌کشی دندان شیری نه تنها بی‌فایده نیست، بلکه همان‌طور که در بخش قبلی توضیح داده شد، برای حفظ سلامت دندان کودک و جلوگیری از آسیب رسیدن به دندان‌های دائمی زیرین بسیار حیاتی است. عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به عفونت گسترده، از دست دادن زودرس دندان شیری و در نهایت مشکلات ارتودنسی مانند نامرتبی دندان‌های دائمی شود.
عصب کشی دندان شیری دارای چند مرحله می‌باشد. ابتدا دندان پزشک علائم بالینی و تصاویر رادیولوژی را بررسی می‌کند در صورتیکه بخش آسیب دیده عمیق نباشد و تنها در ناحیه تاج دندان باشد، درمان سطحی انجام می‌گیرد و نیازی به عصب کشی کامل نخواهد بود ولی در صورتی که پوسیدگی عمیق باشد و به پالپ دندان نفوذ کرده باشد، درمان کامل پاپکتومی دندان شیری یا همان عصب کشی دندان شیری به صورت کامل نیاز خواهد بود. در طول درمان دندان به صورت موضعی بی حس می‌شود که کاملاً بی درد است؛ سپس دندان پزشک بخش‌های آلوده را از دندان خارج می‌کند و کانال‌های ریشه را پاکسازی و ضد عفونی می‌کند و در نهایت فضای خالی را با استفاده از مواد مخصوص پر می‌کند.
در کنار درمان، دندان شیری بعد از عصب کشی نیاز به مراقبت دارد تا روند بهبود دندان تسریع شود. این مرحله از اهمیت زیادی دارد و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری می‌کند. دکتر دندان پزشک معمولاً برای کاهش درد و ناراحتی مسکن‌هایی را برای کودک تجویز می‌کند تا این درد قابل تحمل شود یا اگر دکتر دندان پزشک برای جلوگیری از ایجاد عفونت، آنتی بیوتیک تجویز کرد حتماً باید مصرف شود. علاوه بر آن استفاده از یخ برای کاهش درد و التهاب ناشی از عصب کشی دندان شیری بر روی ناحیه آسیب دیده توصیه می‌شود.
در طول یک روز پس از عصب کشی بهتر است از خوردن مواد غذایی سفت، داغ و سرد خودداری شود. به دلیل حساس بودن دندان آسیب دیده از جویدن غذا در ناحیه درمان شده نیز باید اجتناب شود تا فشار اضافی به دندان وارد نشود. در کنار تمامی موارد ذکرشده بهداشت دهان و دندان باید رعایت شود. کارهایی مثل مسواک زدن پس از درمان نیز باید ادامه پیدا کند ولی باید دقت شود که ناحیه آسیب دیده به آرامی تمیز شود. در نهایت مراقبت‌های صحیح بعد از درمان می‌تواند به حفظ سلامت دندان و جلوگیری از عفونت‌های احتمالی کمک کند.
دندان کودک ممکن است به دلایل مختلفی نظیر شکستگی، عفونت و ... نیاز به عصب کشی داشته باشد. عصب کشی دندان کودک یک مسئله بسیار مهم و ضروری است و در صورت عدم درمان ممکن است باعث گسترش عفونت یا آسیب رسیدن به دندان دائمی شود. مطب دندان پزشکی دکتر فاطمه کدخدایی (drkadkhodaei.com) با تخصص دندان پزشکی اطفال و کودکان با استفاده از آرام‌بخشی حرفه‌ای، یکی از مراکز پیشرو در ارائه خدمات دندان پزشکی می‌باشد. این مطب یک محیط جذاب همراه با کاهش ترس و نگرانی برای کودک شما فراهم کرده‌است تا علاوه بر بهره‌گیری از اقدامات درمانی ایمن و با کیفیت، تجربه دلنشینی را در کنار ما داشته باشید.
یکی از باورهای نادرست درباره دندان‌های شیری، این است که آن‌ها ریشه ندارند. این تصور به این دلیل شکل گرفته که هنگام افتادن دندان‌های شیری، تنها تاج آن‌ها دیده می‌شود و اثری از ریشه دندان شیری باقی نمی‌ماند؛ اما در واقع، دندان‌های شیری مانند دندان‌های دائمی دارای ریشه هستند. با این تفاوت که پیش از افتادن، ریشه آن‌ها به تدریج توسط بدن جذب شده و از بین می‌رود. در این مطلب به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم که چرا این اتفاق می‌افتد. برای آگاهی بیشتر درباره این موضوع، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
برای جلوگیری از ترس کودک از دندانپزشکی، مراجعه به موقع (قبل از 3 سالگی) و انجام معاینات دوره‌ای بسیار مهم است. این معاینات که بیشتر جنبه پیشگیری دارند، به کاهش احتمال مشکلات دندانی و نیاز به درمان کمک می‌کنند. در صورتی که جلسات معاینه با تشویق و تقویت روانی مثبت از سوی دندانپزشک و والدین همراه باشد، ذهنیت کودک نسبت به دندانپزشکی بهبود می‌یابد. برخی کودکان ممکن است از دندانپزشکی بترسند، بنابراین آشنایی تدریجی و ایجاد فضایی آرام و مثبت می‌تواند از ترس آن‌ها جلوگیری کند. در ادامه به راه‌های جلوگیری از این ترس می‌پردازیم.
عصب کشی در کودکان یکی از فرایندهای مهم و رایج در زمینه دندانپزشکی است. این کار معمولاً در طی یک یا چچند جلسه انجام شده و مدت زمان آن به عوامل مختلف و متنوع بستگی دارد. به همین دلیل نیز بهتر است تا والدین در ابتدا از این عوامل آگاه شده و پس از آن برای انجام عصب کشی به دندان پزشک مراجعه کنند. این کار باعث می‌شود تا آن‌ها از مدت زمان مورد نیاز برای عصب کشی دندان کودک خود آگاه شده و بتوانند برنامه ریزی مناسبی را برای آن داشته باشند.
دکتر فاطمه کدخدائی، فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی یکی از با تجربه ترین متخصصین در زمینه خدمات دندانپزشکی کودکان می باشند. ایشان پس از گذراندن دوره طرح دندانپزشکی، در آزمون ورودی تخصصی شرکت نموده و در رشته کودکان شهر تهران پذیرفته شدند. دکتر کدخدائی پس از گذراندن دوره تخصصی سهساله و موفقیت در اخذ بورد تخصصی، به عنوان هیأت علمی در دانشگاه بقیةالله تهران مشغول به تدریس هستند.
