روکش فلزی دندان کودکان چگونه است؟

یکی از نگرانی‌های رایج والدین، حفظ سلامت دندان‌های کودکانشان است. پوسیدگی و آسیب به دندان‌ها در سنین پایین، اغلب به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، مصرف زیاد مواد قندی و عدم مراجعه منظم به دندانپزشک رخ می‌دهد.

در چنین شرایطی، یکی از روش‌های مؤثر برای محافظت و درمان دندان‌های شیری آسیب‌دیده، استفاده از روکش فلزی دندان کودکان است. این نوع روکش‌ها که اغلب از جنس استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند، به دلیل دوام بالا و عملکرد محافظتی خوب، انتخابی مناسب برای کودکان محسوب می‌شوند. در ادامه با مزایا، مراحل نصب و نکات مهم این روش آشنا خواهید شد.

مراحل روکش فلزی

برای انجام دادن روکش فلزی دندان کودکان باید مراحلی را با توجه به رعایت نکات مهمی انجام داد تا نتایج خوبی را بدست بیاورید. در ادامه به بررسی کامل هر کدام از مراحل روکش فلزی دندان کودکان خواهیم پرداخت:

مرحله اول: آماده‌سازی دندان کودک برای روکش فلزی

نخستین گام در فرآیند نصب روکش فلزی، آماده‌سازی دندان آسیب‌دیده یا پوسیده است. دندانپزشک در این مرحله با استفاده از ابزارهای تخصصی، دندان کودک را به دقت معاینه کرده و میزان آسیب‌دیدگی را ارزیابی می‌کند. در صورتی که پوسیدگی یا شکستگی در دندان مشاهده شد، ابتدا بخش‌های پوسیده یا آسیب‌دیده کاملاً برداشته می‌شود تا از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری گردد. سپس دندان به‌گونه‌ای تراشیده و فرم داده می‌شود که بتواند به‌خوبی روکش را در خود جای دهد. این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا هرگونه نقص در شکل‌ دهی اولیه ممکن است در مراحل بعدی باعث عدم تطابق صحیح روکش و دندان شود.

مرحله دوم: انتخاب سایز و نوع روکش فلزی مناسب

پس از آماده‌سازی دندان، دندانپزشک باید سایز مناسب روکش فلزی دندان کودکان را انتخاب کند. روکش‌های فلزی مخصوص دندان‌های شیری کودکان معمولاً به‌صورت پیش‌ساخته در اندازه‌ها و اشکال مختلف در دسترس‌اند. در این مرحله با در نظر گرفتن ابعاد دندان تراش‌خورده، ارتفاع لثه و نحوه قرارگیری دندان‌های مجاور، مناسب‌ترین سایز انتخاب می‌شود تا روکش به‌طور کامل روی دندان قرار بگیرد و از نظر عملکرد و ظاهر، مشکلی ایجاد نکند. انتخاب درست سایز روکش نقش بسیار مؤثری در راحتی کودک و دوام طولانی‌مدت روکش دارد.

مرحله سوم: قرار دادن روکش موقت تا آماده شدن روکش دائمی

در صورتی که تصمیم به ساخت روکش فلزی سفارشی در لابراتوار گرفته شود، نیاز به چند روز زمان برای آماده‌سازی آن وجود دارد. به همین دلیل، دندانپزشک برای محافظت از دندان آماده‌سازی شده، یک روکش موقت روی آن قرار می‌دهد.

این روکش موقت از جنس مواد ارزان‌تر و موقتی ساخته می‌شود و تنها نقش محافظتی دارد. هدف از این مرحله، جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان، کاهش حساسیت و فراهم‌کردن راحتی نسبی برای کودک تا زمان نصب روکش دائمی است. لازم بوده کودک در این مدت از جویدن غذاهای سفت خودداری کند تا به روکش موقت آسیبی نرسد.

مرحله چهارم: آزمایش و بررسی تطابق روکش دائمی

پس از اینکه روکش فلزی دائمی از لابراتوار دریافت شد، دندانپزشک آن را روی دندان کودک قرار داده و به دقت تطابق آن با دندان و لثه را بررسی می‌کند. در این مرحله عواملی چون راحتی هنگام بسته شدن فک‌ها، فشار مناسب روی دندان، تماس با دندان‌های مجاور و همچنین زیبایی ظاهری روکش ارزیابی می‌شود.

در صورت مشاهده هرگونه عدم تطابق، ممکن است نیاز به تنظیمات جزئی یا حتی ساخت مجدد روکش وجود داشته باشد. دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که کودک در هنگام جویدن یا صحبت کردن احساس ناراحتی نداشته باشد.

مرحله پنجم: نصب نهایی و دائمی روکش فلزی

پس از اطمینان از مناسب بودن روکش فلزی دندان کودکان، مرحله نهایی نصب آغاز می‌شود. در این مرحله، دندانپزشک از چسب‌های مخصوص دندان‌پزشکی استفاده می‌کند تا روکش به‌طور دائم روی دندان تثبیت شود. این چسب‌ها مقاومت بالا و ایمنی لازم را دارند و پس از خشک‌شدن، باعث می‌شوند روکش به‌خوبی روی دندان بچسبد و از آن در برابر پوسیدگی یا شکستگی‌های بعدی محافظت کند.

پس از نصب، دندانپزشک ممکن است مجدداً بررسی‌هایی انجام دهد تا از صحت جای‌گیری روکش مطمئن شود و در صورت نیاز اصلاحات جزئی انجام دهد. این مرحله پایان فرآیند نصب روکش فلزی است و پس از آن توصیه‌هایی به والدین برای مراقبت بهتر از دندان کودک ارائه می‌شود.

مزایای روکش فلزی دندان شیری کودکان

در ادامه به بررسی کامل هر کدام از مزایای روکش فلزی دندان کودکان خواهیم پرداخت:

• حفظ دندان شیری تا زمان افتادن طبیعی: روکش فلزی یک راهکار مؤثر برای حفظ دندان شیری آسیب‌دیده تا زمان جایگزینی آن با دندان دائمی است. از آن‌جا که دندان‌های شیری نقش راهنما برای رویش صحیح دندان‌های دائمی دارند، حفظ آن‌ها با روکش فلزی از بروز مشکلات ارتودنسی آینده پیشگیری می‌کند.
• درمان سریع و مؤثر در یک جلسه: یکی از بزرگ‌ترین مزایای روکش‌های فلزی، امکان نصب آن‌ها در یک جلسه کوتاه است. این ویژگی برای کودکان که همکاری محدودی در درمان‌های طولانی دارند، بسیار اهمیت دارد. به همین دلیل، این نوع درمان در دندانپزشکی کودکان بسیار پرکاربرد شده است.
• مقاومت بالا در برابر فشار و پوسیدگی: روکش‌های فلزی به دلیل ساختار مقاوم خود، دوام بالایی در برابر فشار جویدن، ترک‌خوردگی و پوسیدگی دارند. این موضوع آن‌ها را به گزینه‌ای مناسب برای دندان‌هایی که به شدت تخریب شده‌اند یا ترک خورده‌اند تبدیل می‌کند.
• طراحی مناسب با کمترین آسیب به لثه: لبه‌های نازک روکش‌های فلزی باعث می‌شود که التهاب لثه به حداقل برسد. این طراحی باعث سازگاری بهتر روکش با بافت لثه شده و احتمال بروز مشکلات لثه‌ای در کودکان را کاهش می‌دهد.

معایب روکش فلزی دندان شیری کودکان

این روش علاوه بر مزایای متعددی که دارد، دارای نقاط منفی هم است. در ادامه به بررسی کامل هر کدام از معایب روکش فلزی دندان کودکان می‌‌پردازیم:

• نیاز به تراش دندان: برای نصب روکش فلزی، باید بخشی از نسج سالم دندان تراشیده شود. این فرایند غیرقابل بازگشت بوده و ممکن است نگرانی‌هایی درباره کاهش استحکام دندان در آینده به‌وجود آورد. به همین دلیل، این روش باید با تشخیص دقیق دندانپزشک انجام شود.
• احتمال بروز حساسیت دندانی: برخی کودکان ممکن است بعد از قرار گرفتن روکش فلزی، نسبت به گرما، سرما یا فشار در حین جویدن حساس شوند. این مشکل معمولاً گذراست؛ اما استفاده از خمیر دندان مخصوص دندان‌های حساس به کاهش این ناراحتی‌ها کمک شایانی خواهد کرد.
• احتمال لب‌پریدگی یا شکستگی روکش: اگرچه روکش‌های فلزی مقاوم هستند، اما ممکن است در اثر ضربه یا فشار زیاد دچار لب‌پریدگی یا شکستگی شوند. در صورت شکستگی جزئی، امکان ترمیم وجود دارد؛ اما در موارد شدید نیاز به تعویض کامل روکش خواهد بود که مستلزم صرف هزینه و زمان مجدد است.
• ظاهر غیرزیبایی برای دندان‌های جلو: یکی از معایب مهم روکش فلزی، ظاهر غیرزیبای آن است، مخصوصاً اگر برای دندان‌های جلویی کودک استفاده شود. رنگ فلزی ممکن است باعث نارضایتی والدین یا کودک شود، بنابراین معمولاً این نوع روکش برای دندان‌های آسیاب پیشنهاد می‌شود.

سخن پایانی

روکش فلزی دندان کودکان، راه‌حلی مطمئن برای محافظت از دندان‌های شیری آسیب‌دیده در کودکان است. اگرچه این روکش‌ها دوام بالایی دارند، اما مراقبت مناسب، راز ماندگاری و عملکرد مؤثر آن‌هاست. مسواک‌زدن منظم، پرهیز از مصرف خوراکی‌های خیلی سفت یا چسبنده و معاینات دوره‌ای دندانپزشکی، از جمله اقداماتی هستند که به سلامت دهان کودک شما کمک می‌کنند و از نیاز به درمان‌های پرهزینه‌تر در آینده جلوگیری خواهند کرد.