یکی از نگرانی‌های رایج والدین، حفظ سلامت دندان‌های کودکانشان است. پوسیدگی و آسیب به دندان‌ها در سنین پایین، اغلب به دلیل رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان، مصرف زیاد مواد قندی و عدم مراجعه منظم به دندانپزشک رخ می‌دهد.
در چنین شرایطی، یکی از روش‌های مؤثر برای محافظت و درمان دندان‌های شیری آسیب‌دیده، استفاده از روکش فلزی دندان کودکان است. این نوع روکش‌ها که اغلب از جنس استیل ضد زنگ ساخته می‌شوند، به دلیل دوام بالا و عملکرد محافظتی خوب، انتخابی مناسب برای کودکان محسوب می‌شوند. در ادامه با مزایا، مراحل نصب و نکات مهم این روش آشنا خواهید شد.
برای انجام دادن روکش فلزی دندان کودکان باید مراحلی را با توجه به رعایت نکات مهمی انجام داد تا نتایج خوبی را بدست بیاورید. در ادامه به بررسی کامل هر کدام از مراحل روکش فلزی دندان کودکان خواهیم پرداخت:
نخستین گام در فرآیند نصب روکش فلزی، آماده‌سازی دندان آسیب‌دیده یا پوسیده است. دندانپزشک در این مرحله با استفاده از ابزارهای تخصصی، دندان کودک را به دقت معاینه کرده و میزان آسیب‌دیدگی را ارزیابی می‌کند. در صورتی که پوسیدگی یا شکستگی در دندان مشاهده شد، ابتدا بخش‌های پوسیده یا آسیب‌دیده کاملاً برداشته می‌شود تا از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری گردد. سپس دندان به‌گونه‌ای تراشیده و فرم داده می‌شود که بتواند به‌خوبی روکش را در خود جای دهد. این مرحله بسیار مهم است؛ زیرا هرگونه نقص در شکل دهی اولیه ممکن است در مراحل بعدی باعث عدم تطابق صحیح روکش و دندان شود.
پس از آماده‌سازی دندان، دندانپزشک باید سایز مناسب روکش فلزی دندان کودکان را انتخاب کند. روکش‌های فلزی مخصوص دندان‌های شیری کودکان معمولاً به‌صورت پیش‌ساخته در اندازه‌ها و اشکال مختلف در دسترس‌اند. در این مرحله با در نظر گرفتن ابعاد دندان تراش‌خورده، ارتفاع لثه و نحوه قرارگیری دندان‌های مجاور، مناسب‌ترین سایز انتخاب می‌شود تا روکش به‌طور کامل روی دندان قرار بگیرد و از نظر عملکرد و ظاهر، مشکلی ایجاد نکند. انتخاب درست سایز روکش نقش بسیار مؤثری در راحتی کودک و دوام طولانی‌مدت روکش دارد.
در صورتی که تصمیم به ساخت روکش فلزی سفارشی در لابراتوار گرفته شود، نیاز به چند روز زمان برای آماده‌سازی آن وجود دارد. به همین دلیل، دندانپزشک برای محافظت از دندان آماده‌سازی شده، یک روکش موقت روی آن قرار می‌دهد.
این روکش موقت از جنس مواد ارزان‌تر و موقتی ساخته می‌شود و تنها نقش محافظتی دارد. هدف از این مرحله، جلوگیری از آسیب بیشتر به دندان، کاهش حساسیت و فراهم‌کردن راحتی نسبی برای کودک تا زمان نصب روکش دائمی است. لازم بوده کودک در این مدت از جویدن غذاهای سفت خودداری کند تا به روکش موقت آسیبی نرسد.
پس از اینکه روکش فلزی دائمی از لابراتوار دریافت شد، دندانپزشک آن را روی دندان کودک قرار داده و به دقت تطابق آن با دندان و لثه را بررسی می‌کند. در این مرحله عواملی چون راحتی هنگام بسته شدن فک‌ها، فشار مناسب روی دندان، تماس با دندان‌های مجاور و همچنین زیبایی ظاهری روکش ارزیابی می‌شود.
در صورت مشاهده هرگونه عدم تطابق، ممکن است نیاز به تنظیمات جزئی یا حتی ساخت مجدد روکش وجود داشته باشد. دندانپزشک باید اطمینان حاصل کند که کودک در هنگام جویدن یا صحبت کردن احساس ناراحتی نداشته باشد.
پس از اطمینان از مناسب بودن روکش فلزی دندان کودکان، مرحله نهایی نصب آغاز می‌شود. در این مرحله، دندانپزشک از چسب‌های مخصوص دندانپزشکی استفاده می‌کند تا روکش به‌طور دائم روی دندان تثبیت شود. این چسب‌ها مقاومت بالا و ایمنی لازم را دارند و پس از خشک‌شدن، باعث می‌شوند روکش به‌خوبی روی دندان بچسبد و از آن در برابر پوسیدگی یا شکستگی‌های بعدی محافظت کند.
پس از نصب، دندانپزشک ممکن است مجدداً بررسی‌هایی انجام دهد تا از صحت جای‌گیری روکش مطمئن شود و در صورت نیاز اصلاحات جزئی انجام دهد. این مرحله پایان فرآیند نصب روکش فلزی است و پس از آن توصیه‌هایی به والدین برای مراقبت بهتر از دندان کودک ارائه می‌شود.
در ادامه به بررسی کامل هر کدام از مزایای روکش فلزی دندان کودکان خواهیم پرداخت:
این روش علاوه بر مزایای متعددی که دارد، دارای نقاط منفی هم است. در ادامه به بررسی کامل هر کدام از معایب روکش فلزی دندان کودکان می‌‌پردازیم:
روکش فلزی دندان کودکان، راه‌حلی مطمئن برای محافظت از دندان‌های شیری آسیب‌دیده در کودکان است. اگرچه این روکش‌ها دوام بالایی دارند، اما مراقبت مناسب، راز ماندگاری و عملکرد مؤثر آن‌هاست. مسواک‌زدن منظم، پرهیز از مصرف خوراکی‌های خیلی سفت یا چسبنده و معاینات دوره‌ای دندانپزشکی، از جمله اقداماتی هستند که به سلامت دهان کودک شما کمک می‌کنند و از نیاز به درمان‌های پرهزینه‌تر در آینده جلوگیری خواهند کرد.
یکی از باورهای نادرست درباره دندان‌های شیری، این است که آن‌ها ریشه ندارند. این تصور به این دلیل شکل گرفته که هنگام افتادن دندان‌های شیری، تنها تاج آن‌ها دیده می‌شود و اثری از ریشه دندان شیری باقی نمی‌ماند؛ اما در واقع، دندان‌های شیری مانند دندان‌های دائمی دارای ریشه هستند. با این تفاوت که پیش از افتادن، ریشه آن‌ها به تدریج توسط بدن جذب شده و از بین می‌رود. در این مطلب به‌طور دقیق بررسی می‌کنیم که چرا این اتفاق می‌افتد. برای آگاهی بیشتر درباره این موضوع، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید.
پس از کشیدن دندان شیری، رعایت مراقبت‌های خاص ضروری است. برای مثال در ساعات اولیه، از خوردن غذاهای سفت و داغ پرهیز کنید، مایعات و غذاهای نرم مانند سوپ، پوره و ماست بخورید. تا چند روز از نی استفاده نکند تا از ایجاد فشار و خونریزی جلوگیری شود. رعایت بهداشت دهان، شست‌وشوی ملایم با آب نمک و پرهیز از دست‌کاری محل دندان ضروری است. در صورت درد، از مسکن تجویز‌شده توسط پزشک استفاده کنید. اگر خونریزی یا تورم ادامه داشت، حتماً به دندانپزشک مراجعه کنید. در ادامه به نکات مهم بعد از کشیدن دندان شیری خواهیم پرداخت.
لق شدن روکش دندان شیری در کودکان می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد و نیازمند بررسی دقیق توسط متخصص دندانپزشکی کودکان است. این مشکل اگر به موقع تشخیص داده و درمان نشود، ممکن است منجر به عوارض جدی‌تری شود. بنابراین، در صورت مشاهده‌ی هرگونه لق شدن یا جابه‌جایی روکش دندان شیری در کودک، مراجعه‌ی فوری به دندانپزشک متخصص اطفال ضروری است تا از بروز مشکلات احتمالی و آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
دکتر فاطمه کدخدائی، فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی یکی از با تجربه ترین متخصصین در زمینه خدمات دندانپزشکی کودکان می باشند. ایشان پس از گذراندن دوره طرح دندانپزشکی، در آزمون ورودی تخصصی شرکت نموده و در رشته کودکان شهر تهران پذیرفته شدند. دکتر کدخدائی پس از گذراندن دوره تخصصی سهساله و موفقیت در اخذ بورد تخصصی، به عنوان هیأت علمی در دانشگاه بقیةالله تهران مشغول به تدریس هستند.
